Ponad 1000 randomizowanych, kontrolowanych badań potwierdza korzyści płynące z ćwiczeń fizycznych w kontekście chorób nowotworowych. Wykazują skuteczność ćwiczeń fizycznych tak w zapobieganiu, jak i leczeniu raka.
Dlaczego brak ruchu sprzyja rozwojowi raka?
Główne mechanizmy biologiczne, dzięki którym aktywność fizyczna, siedzący tryb życia i otyłość są powiązane z występowaniem raka, obejmują ich wpływ na endogenne steroidy płciowe i hormony metaboliczne, wrażliwość na insulinę oraz występowanie przewlekłych stanów zapalnych.
Badania wskazują również, że brak aktywności fizycznej negatywnie wpływa na funkcje odpornościowe i mikrobiom jelitowy, a na poziomie komórkowym – powiększa stres oksydacyjny, wpływa na długość telomerów i metylację DNA, co sprzyja powstawaniu zmian nowotworowych.[1]
Ćwicz, by zmniejszyć ryzyko choroby nowotworowej
Szacuje się, że 30-40 proc. nowotworów można by zapobiec poprzez zmiany w stylu życia i zmniejszeniu ekspozycji na środowiskowe czynniki ryzyka, o których wiadomo, że są związane z zachorowalnością na raka.
Badania potwierdzają, że aktywność fizyczna może wpływać na zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka o 10 do 20 proc. Ćwiczenia fizyczne zapobiegają zachorowaniu na siedem powszechnych rodzajów raka:
- raka piersi,
- raka jelita grubego (okrężnicy),
- raka endometrium (trzonu macicy),
- nerek,
- raka pęcherza moczowego,
- raka przełyku,
- raka żołądka.
Odejście od siedzącego trybu życia może też pozytywnie wpłynąć na obniżenie ryzyka raka płuc.
Przy podejmowaniu aktywności fizycznej na świeżym powietrzu należy pamiętać o ochronie przed słońcem. Niestety, im więcej czasu spędzamy na słońcu, bez stosowania odpowiedniej ochrony skóry, tym większe jest ryzyko czerniaka.[2]
Aktywność fizyczna wspiera leczenie raka
Mierzenie się z chorobą onkologiczną nie zawsze sprzyja aktywności fizycznej – pacjenci onkologiczni doświadczają wielu powikłań związanych z leczeniem. Często w jego wyniku odczuwają ogromną słabość, duszności, mdłości. Jednak gdy leczenie jest już zakończone lub lekarz prowadzący nie widzi przeciwwskazań, wprowadzenie aktywności fizycznej do codziennej rutyny będzie pozytywnie wpływało na cały organizm.
W przypadku pacjentów onkologicznych ćwiczenia fizyczne wpływają na łagodzenie typowych objawów związanych z nowotworem, zmniejszają toksyczność leków (która występuje częściej u wątłych pacjentów) oraz zwiększają wskaźniki ukończenia chemioterapii.
Badania sugerują też możliwy wpływ aktywności fizycznej na poprawę tolerancji leczenia i odpowiedzi na leczenie.[3]
Jeśli jesteś w trakcie leczenia onkologicznego, zapytaj lekarza prowadzącego o skierowanie na fizjoterapię. W Centrum Rehabilitacji LUX MED Onkologia można skorzystać z rehabilitacji onkologicznej na NFZ.
Ruch to zdrowie także po leczeniu raka
Badania mówią, że śmiertelność z powodu raka w przypadku kobiet aktywnych fizycznie po leczeniu raka jest mniejsza aż o 31% w porównaniu z kobietami nieaktywnymi fizycznie. Zaobserwowano również 22% mniejsze ryzyko nawrotu choroby nowotworowej i 41% mniejsze ryzyko śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny.[4]
Rekomendacje dla osób, które przeżyły raka – ozdrowieńców – wyraźnie wskazują na to, aby unikać siedzącego trybu życia. Odpowiednie dawki treningu aerobowego, połączonego treningu aerobowego i oporowego i/lub treningu oporowego mogą poprawić powszechne wyniki zdrowotne związane z chorobą nowotworową, w tym lęk, objawy depresyjne, zmęczenie, funkcjonowanie fizyczne i jakość życia związaną ze zdrowiem.[5]
Osoby, które ukończyły leczenie, mogą podejmować 30-minutową aktywność fizyczną 5 razy w tygodniu. Ważne jednak, by zarówno rodzaj aktywności, jak i jej czas, były dostosowane do możliwości i stanu zdrowia danej osoby, dlatego zawsze najlepiej jest skonsultować aktywność z lekarzem (w niektórych przypadkach zbyt szybki powrót do aktywności może narazić pacjenta np. na ryzyko obrzęku limfatycznego).
Rehabilitacja onkologiczna
W LUX MED Onkologia prowadzimy Centrum Rehabilitacji, które wyspecjalizowane jest w rehabilitacji onkologicznej. Nasi fizjoterapeuci pomagają pacjentom w trakcie leczenia, w tym przed zabiegiem chirurgicznym oraz po nim, a także po zakończeniu terapii onkologicznej.
Aby skorzystać z fizjoterapii na NFZ, wystarczy przedstawić skierowanie od lekarza POZ, z poradni specjalistycznej lub ze szpitala. Zapraszamy do kontaktu: (22) 403 80 61, rejestracja.rehab.onkologia@luxmed.pl.
