Średnia długość życia pacjentów onkologicznych wciąż się wydłuża, a dostępne nowe metody leczenia zwiększają szansę na pokonanie nowotworu. Jak wygląda proces diagnostyki oraz leczenia nowotworów złośliwych i jakie szanse mają pacjenci na pokonanie choroby?
Co roku w Polsce około 170 tysięcy osób dowiaduje się o chorobie nowotworowej, z czego ponad 167 tys. to nowotwory złośliwe.[1] Część pacjentów nie wykonuje badań profilaktycznych, inni wykonują, ale ze zbyt rzadko lub niesystematycznie, jeszcze inni zbyt długo ignorują pierwsze objawy choroby onkologicznej. To znacząco zmniejsza ich szanse na wykrycie nowotworu we wczesnym stadium. Ma to kluczowe znaczenie nie tylko w zakresie leczenia choroby, ale i wydłużenia czasu przeżycia po diagnozie.
Diagnoza nowotworu złośliwego nie musi jednak oznaczać wyroku. Ważne jest nie tylko podjęcie leczenia, ale również aktywnej postawy współpracy pacjenta z lekarzem. Odpowiednie nastawienie psychologiczne, dieta, skorzystanie ze wsparcia są równie ważne w procesie leczenia.
Różnice pomiędzy nowotworem łagodnym a złośliwym
W zdrowym organizmie komórki mnożą się w sposób kontrolowany. Jeśli w organizmie zaczyna rozwijać się nowotwór, komórki zaczynają namnażać się w sposób niekontrolowany. Diagnoza nowotworu nie musi jednak oznaczać od razu raka. Rak to nowotwór złośliwy, który nie tylko namnaża się w sposób nieprawidłowy, ale również nacieka na inne tkanki, uszkadzając je. Może dawać przerzuty nawet do odległych narządów.
Różnica pomiędzy nowotworem łagodnym a złośliwym polega zaś na tym, że nowotwór łagodny nie nacieka na inne tkanki i nie uszkadza ich. Rośnie powoli, ale nie daje przerzutów, a usunięcie go zazwyczaj jest w pełni skuteczne [2].
Jakie badania wykonać, by zdiagnozować nowotwór?
Diagnostyka nowotworu najczęściej jest uzależniona od tego, z jakim rodzajem guza mamy do czynienia. Przy większości nowotworów obejmuje diagnostykę obrazową (ultrasonografię, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny), która pomaga określić położenie i wielkość guza, a także biopsję określającą jego rodzaj. W zależności od wyniku badania podejmowane jest konkretne leczenie.
Badaniom obrazowym towarzyszą również badania z surowicy krwi, które pozwalają poznać poziom markerów, istotnych w diagnostyce niektórych nowotworów.
Więcej informacji na temat badań, które pomagają w rozpoznaniu choroby nowotworowej, znajdziesz na stronie: Diagnostyka onkologiczna.
Rodzaje złośliwych nowotworów i rokowania
Nowotwory złośliwe dzieli się na:
- raki,
- mięsaki,
- nowotwory ośrodkowego układu nerwowego,
- chłoniaki,
- czerniaki
- nowotwory neuroendokrynne
- nowotwory zarodkowe
- białaczki szpikowe
W LUX MED Onkologia specjalizujemy się w leczeniu nowotworów narządowych (oprócz raków głowy i szyi), chłoniaków i nowotworów krwi. Więcej informacji o poszczególnych typach nowotworów znajdziesz w artykule: Czy nowotwór to rak? Poznaj rodzaje nowotworów.
Postęp choroby może być różny w zależności od rodzaju nowotworu, z jakim mamy do czynienia. Rokowania także – w przypadku niektórych nowotworów (np. chłoniaka Hodgkina, czyli ziarnicy złośliwej) – szanse na wyleczenie mogą wynosić nawet 90 procent, a w przypadku innych jedynie kilkanaście procent. Najgorsze rokowania mają: rak płuc (szanse na przeżycie 5-letnie wynoszą 13 procent) oraz rak żołądka (przy bardzo wczesnym wykryciu choroby rokowania mogą być wysokie i wynosić nawet 90 procent, ale bardzo rzadko ten rodzaj raka jest wykrywany wcześnie).
Od czego zależą rokowania?
Rokowania są uzależnione nie tylko od rodzaju nowotworu i stopnia złośliwości komórek nowotworowych, ale również od stadium choroby, a także od tzw. czynników prognostycznych, predykcyjnych oraz płci. Czynniki predykcyjne to prognozowana odpowiedź organizmu na leczenie onkologiczne. Aby je określić, przeprowadza się badanie immunohistochemiczne i genetyczne tkanki nowotworowej. Oprócz tego ocenia się stan węzłów chłonnych oraz obecność przerzutów w dalekich narządach [3]. Na tej podstawie lekarz może przeprowadzić ocenę rokowania.
Oczywiście nie wszystkie wskaźniki da się zmierzyć. Czynnikiem niemierzalnym, a bardzo istotnym w kontekście leczenia choroby nowotworowej jest nastawienie psychiczne pacjenta oraz jego wola do walki z rakiem. Współpraca z lekarzem onkologiem i wiara w to, że pacjent zwycięży chorobę, odgrywają istotną rolę w procesie powrotu do zdrowia. Dlatego też Pacjentom i Pacjentkom LUX MED Onkologia umożliwiamy konsultacje psychologiczne na NFZ oraz współpracujemy z Fundacją OnkoCafe Razem Lepiej, która integruje środowiska pacjentów onkologicznych m.in. poprzez tworzenie Klubów Pacjentów.
Czy rak może się cofnąć? Wznowa raka i rokowania
Szanse pacjenta na 5-letnią przeżywalność po diagnozie są uzależnione od stadium choroby oraz rodzaju podjętego leczenia. Po zakończeniu procesu leczenia w każdej chwili może nastąpić wznowa raka. Najczęściej oznacza ona zdiagnozowanie w organizmie komórek nowotworowych, których nie udało się usunąć.
Wznowa może być miejscowa i dotyczyć miejsca, w którym został zdiagnozowany nowotwór, ale może być również regionalna i dotyczyć tkanek, które otaczają dane miejsce. Istnieje również wznowa odległa, która oznacza nawrót choroby nowotworowej w miejscu odległym od pierwotnej lokalizacji komórek nowotworowych [4].
Nawrót choroby nowotworowej wywołuje u człowieka ogromny stres i wiąże się z bardzo silnymi emocjami. Często konieczne jest podjęcie terapii psychoonkologicznej, ponieważ pacjent sam może nie dać sobie rady z natłokiem uczuć i emocji. Oprócz tego niezbędne jest szybkie podjęcie leczenia zwalczającego komórki nowotworowe. Szanse pacjenta na powrót do zdrowia są uzależnione zarówno od rodzaju nowotworu, jak i jego agresywności.
Jak widać, diagnoza nowotworu złośliwego wymaga od pacjenta zaangażowania i szybkiego podjęcia leczenia. Postęp medycyny i dostęp do nowoczesnych sposobów terapii sprawiają, że przeżywalność pacjentów onkologicznych jest coraz dłuższa, a ich szanse na pokonanie choroby rosną. Kluczem jest profilaktyka, właściwa diagnostyka i szybkie rozpoczęcie (często skoncentrowanego) leczenia.
