Cytologia to badanie, w którym za pomocą małej szczoteczki delikatnie pobiera się komórki z powierzchni szyjki macicy i otaczającego ją obszaru, aby można je było zbadać pod mikroskopem pod kątem raka szyjki macicy lub zmian komórkowych, które mogą prowadzić do raka szyjki macicy. Cytologia może też wykryć raka endometrium, mimo że nie jest to jej celem (jeżeli cytologia nie daje jednoznacznej odpowiedzi, zwykle wykonuje się biopsję endometrium). Rozmaz szyjkowy wykonywany jest również w diagnostyce infekcji lub stanów zapalnych oraz w testach na niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).[1]
Cytologia w profilaktyce raka szyjki macicy
Cytologia to podstawowe badanie wykonywane w ramach profilaktyki raka szyjki macicy. Badania dowodzą, że 1,5-2% rozmazów cytologicznych jest nieprawidłowych i wymaga dalszej diagnostyki.[2]
Dzięki regularnie wykonywanemu badaniu cytologicznemu można wcześniej wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym stadium choroby. Im wcześniej wykryte zmiany nowotworowe, tym większa szansa na wyleczenie. Po wykryciu we wczesnym stadium, 5-letnie przeżycie dla osób z inwazyjnym rakiem szyjki macicy wynosi 92%.[3] Rak wykryty w stadium przedinwazyjnym jest niemal zawsze całkowicie uleczalny.
W którym dniu cyklu zrobić cytologię?
Na pobranie materiału do badania cytologicznego najlepiej udać się w pierwszej fazie cyklu menstruacyjnego, czyli kilka dni po zakończeniu krwawienia. Badanie z reguły przeprowadza się nie wcześniej niż 4 dni po ustaniu krwawienia i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem kolejnej miesiączki, czyli między 10. a 20. dniem cyklu.
Jak często robić cytologię?
Zgodnie z zleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego badaniami profilaktycznymi polegającymi na corocznej kontroli cytologicznej powinny być objęte kobiety po ukończeniu 25 roku życia (najpóźniej w wieku 30 lat).
W sytuacji wczesnego rozpoczęcia współżycia należy wykonać badanie cytologiczne nie później niż 3 lata po inicjacji seksualnej.
Co 12 miesięcy cytologię powinny wykonywać przede wszystkim kobiety:
- zakażone HIV,
- przyjmujące leki immunosupresyjne,
- zakażone HPV-typem wysokiego ryzyka,
- leczone w przeszłości z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy (CIN 2, CIN 3) lub raka szyjki macicy. [4]
Prawidłowe wyniki wymazów cytologicznych i brak czynników ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy pozwalają na prowadzenie badania przesiewowego co 3 lata. W LUX MED Onkologia prowadzimy przesiewowe badania cytologiczne w ramach Programu Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy finansowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Zakwalifikowane do programu kobiety mogą wykonać u nas bezpłatne badanie cytologiczne.
W LUX MED Onkologia diagnozujemy i leczymy raka szyjki macicy oraz raka endometrium (raka trzonu macicy) na NFZ w warunkach szpitala prywatnego. Jeśli wynik cytologii będzie wskazywał zmiany nowotworowe, zapraszamy do kontaktu: (22) 430 87 00, aos.rej.onkologia@luxmed.pl.
