Przejdź do treści strony

Zadzwoń: 22 430 87 00

Artykuł konsultowany medycznie

Spis treści

    Nowotwory mogą rozwijać się w ciele w różny sposób, nie wywołując w początkowej fazie żadnych objawów lub przyczyniając się do powstawania dolegliwości, do których można nie przywiązywać większej wagi. Na jakie symptomy ze strony organizmu warto zwrócić uwagę i jakie zrobić badania, by przekonać się, czy w ciele nie rozwija się rak?

    Nowotwory należą do jednej z głównych przyczyn zgonów w Polsce. Do rozwoju większości z nich przyczynia się palenie papierosów, złe odżywianie, niska aktywność fizyczna i nieodpowiedni tryb życia[1], ale niekiedy również przewlekłe infekcje wirusowe oraz bakteryjne.

    Problemem w Polsce jest nie tylko diagnostyka i leczenie chorób nowotworowych, ale i profilaktyka. Tylko 43 procent Polaków robi podstawowe badania profilaktyczne raz w roku[2]. O zdrowie dbają głównie osoby w kategorii wiekowej 55+, z których 70 procent deklaruje regularne wykonywanie morfologii raz do roku.

    Brak regularności wykonywania badań profilaktycznych wciąż stanowi w naszym kraju duży problem, który przekłada się na zbyt późne wykrywanie chorób nowotworowych i zmniejszenie szans na skuteczne wyleczenie choroby. Tymczasem odpowiednio wczesne wykrycie raka może być kluczowe dla efektywności jego leczenia.

    Czym jest nowotwór?

    Nowotwór to choroba materiału genetycznego, nieprawidłowa tkanka, która powstaje w wyniku niekontrolowanego podziału komórek. Powszechnie wymiennie używamy słów „nowotwór” i „rak”, ale nie są one tym samym.

    Nie każdy nowotwór musi być złośliwy i nie każdy musi być rakiem. Zgodnie ze zróżnicowaniem medycznym diagnoza raka jednak zawsze oznacza nowotwór złośliwy, który charakteryzuje się niekontrolowanym namnażaniem w organizmie i zdolnością do rozprzestrzeniania po różnych narządach.

    Ile osób co roku w Polsce umiera na nowotwór?

    Każdego roku w Polsce około 170 tysięcy dowiaduje się o chorobie nowotworowej, a niemal milion żyje i leczy już zdiagnozowanego raka[3]. Jak wynika z szacunków, liczba ta będzie rosła i około 2030 roku może sięgnąć niemal 200 tysięcy osób rocznie.

    Mimo że dane te mogą budzić przerażenie, na tle świata Polska plasuje się dość dobrze. Z danych raportu „Health at a Glance 2021” wynika, że w naszym kraju choruje średnio 267 osób na 100 tysięcy, podczas gdy w krajach OECD – 294 osoby na 100 tysięcy.

    Problemem jest za to wysoki wskaźnik umieralności z powodu nowotworów złośliwych, który jest jednym z najwyższych spośród krajów OECD[4]. Dla obniżenia tego wskaźnika kluczowe jest częstsze przeprowadzanie badań profilaktycznych, które pomogą w porę rozpoznać początki choroby nowotworowej i rozpocząć konieczne leczenie.

    Jak długo rozwija się w ciele rak?

    Kancerogeneza czy karcinogeneza, jak nazywa się proces rozwoju nowotworu w organizmie, to proces długotrwały, który zajmuje najczęściej od 5 do nawet 10 lat. W tym czasie nieprawidłowe komórki ulegają niepohamowanemu namnażaniu się, naciekając na naczynia krwionośne i naczynia limfatyczne. Te, które odrywają się od rozrastającej się tkanki nowotworowej, wędrują naczyniami krwionośnymi lub limfatycznymi do innych narządów, gdzie mogą dawać przerzuty.

    Im większa ekspansja nowotworu w organizmie, tym wyższe stadium choroby nowotworowej i tym słabsze rokowania.

    Sygnały, które mówią, że w ciele może rozwijać się nowotwór

    Rozwijający się w ciele nowotwór może dawać różne objawy. Niektóre mogą być mylące i nieopatrznie uznane za infekcję lub np. dolegliwości żołądkowe, dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań profilaktycznych. Pomagają one nie tylko w porę wykryć ewentualne procesy chorobowe, ale również rozpocząć leczenie.

    Do najczęstszych objawów choroby nowotworowej zaliczają się:

    • guzy, zgrubienia, stwardnienia w ciele,
    • utrata wagi,
    • problemy z wypróżnianiem (biegunki, zgaga, uczucie pełności w brzuchu, krew w stolcu),
    • chrypa, zmiana tembru głosu, uczucie przeszkody w gardle,
    • kaszel, ból w klatce piersiowej, duszności, krwioplucie,
    • powiększone węzły chłonne,
    • wydzielina i krwawienia z dróg rodnych,
    • zmiany skórne, zmiana wyglądu pieprzyka[5],
    • gorączka, nocne poty.

    Poszczególne typy nowotworów i czas ich rozwoju

    Rodzaj nowotworu Nowotwór złośliwy jelita grubego Nowotwór złośliwy trzustki Nowotwór złośliwy żołądka Nowotwór złośliwy piersi
    Czas rozwoju Ok. 10 lat Ok. 15 lat Ok. 10 lat Ok. 5 do 10 lat
    Objawy
    • Bóle brzucha
    • Problemy z wypróżnianiem
    • Krew w stolcu
    • Utrata masy ciała
    • Osłabienie
    • Brak łaknienia
    • Uczucie pełności
    • Tłuszczowe stolce
    • Bóle brzucha
    • Zażółcenie skóry
    • Swędząca skóra stóp
    • Bóle brzucha
    • Wymioty
    • Niestrawność
    • Wczesne uczucie sytości
    • Utrata masy ciała
    • Jadłowstręt
    • Guzek w piersi
    • Asymetria piersi
    • Zaczerwienienie skóry
    • Wyciek z brodawki
    • Wciągnięcie brodawki
    Diagnostyka
    • Morfologia krwi w kierunku niedokrwistości
    • Badanie na krew utajoną w kale
    • Kolonoskopia
    • USG trzustki
    • Tomografia komputerowa
    • Oznaczenie stężenia markera nowotworowego CA19-9

     

    • Gastroskopia
    • USG lub tomografia jamy brzusznej
    • Badanie krwi w kierunku niedokrwistości
    • Badanie na krew utajoną w kale

     

    • Badanie palpacyjne
    • USG piersi
    • Mammografia
    • Rezonans magnetyczny
    Leczenie
    • Chemioterapia
    • Radioterapia
    • Resekcja chirurgiczna
    • Chemioterapia
    • Usunięcie guza
    • Chemioterapia
    • Radioterapia
    • Resekcja chirurgiczna
    • Usunięcie guza
    • Chemioterapia
    • Radioterapia
    • Leczenie hormonalne

     

    Rodzaj nowotworu Nowotwór złośliwy jajnika Nowotwór złośliwy tarczycy i przytarczyc Nowotwór złośliwy nerki
    Czas rozwoju Kilka miesięcy Kilka lat Kilka lat
    Objawy
    • Objawy „niestrawności”, bóle brzucha
    • Wodobrzusze
    • Wzrost obwodu brzucha
    • Osłabienie
    • Utrata masy ciała
    • Powiększone węzły chłonne
    • Uczucie guza
    • Chrypa
    • Duszności
    • Krew w moczu
    • Anemia
    • Osłabienie
    • Spadek masy ciała
    • Stany podgorączkowe
    Diagnostyka
    • USG narządów rodnych
    • USG tarczycy
    • Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa
    • Scyntygrafia tarczycy
    • USG jamy brzusznej
    • USG nerek
    • Badanie ogólne moczu
    • Cystoskopia
    Leczenie
    • Resekcja chirurgiczna
    • Chemioterapia
    • Usunięcie tarczycy
    • Leczenie jodem promieniotwórczym
    • Usunięcie guza
    • Immunoterapia
    • Leki „celowane”

    Jak widać, objawy poszczególnych rodzajów nowotworów mogą być mylące, dlatego dla zachowania dobrego zdrowia i szybkiego podjęcia leczenia kluczowe jest wykonywanie badań profilaktycznych. Nowotwór w ciele może rozwijać się kilka lat, nie dając żadnych objawów, ale może również rozwinąć się błyskawicznie – jak nowotwór jajnika. Regularne wykonywanie badań profilaktycznych może pomóc wykryć chorobę, a nierzadko i uratować życie.

    Bibliografia

    1. Dr Janusz Meder, Rak głównym zabójcą ludzi w XXI wieku, Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych, online, Link, dostęp 29.09.2022.
    2. Szokujące dane: polacy mniej dbają o własne zdrowie niż o… stan samochodu, Upacjenta.pl, online, Link, dostęp 29.09.2022.
    3. Krajowy Rejestr Nowotworów, Onkologia.pl, online, Link, dostęp 29.09.2022.
    4. Zgony z powodu raka: Polska wciąż ma jeden z najwyższych wskaźników umieralności wśród krajów OECD, Pulsmedycyny.pl, online, Link, dostęp 29.09.2022.
    5. Jakie są najczęstsze objawy raka?, Zwrotnikraka.pl, online, Link, dostęp 29.09.2022.
    Close Menu