Rosnący odsetek osób cierpiących na otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę czy niepłodność, oznacza również wzrost zachorowań na raka trzonu macicy. To właśnie te choroby, nazywane przez WHO chorobami cywilizacyjnymi, są czynnikami ryzyka zachorowania na raka endometrium. O czym warto wiedzieć, gdy padnie rozpoznanie raka endometrium? Jak zgodnie z europejskimi zaleceniami powinna zostać przeprowadzona operacja? Na to i wiele innych pytań odpowiada dr n. med. Magdalena Bizoń – ginekolog onkolog LUX MED Onkologia. Wywiad przygotowaliśmy w ramach Miesiąca Świadomości Nowotworów Ginekologicznych.
Pacjentka odbiera wynik badania histopatologicznego po histeroskopii – czy jeśli ma raka endometrium to właśnie taką nazwę zobaczy na wyniku?
Wynik histopatologiczny powinien być wydany i omówiony przez lekarza. Samodzielna interpretacja przez pacjenta nie powinna mieć miejsca. Często wynik pisany jest w języku łacińskim, określając rodzaj histologiczny raka. Dodatkowo powinno znaleźć się określenie stopnia zróżnicowania histologicznego komórek raka oraz ocena genetyczna w oparciu o najnowszą klasyfikację raka trzonu macicy.
W jakich przypadkach rak endometrium kwalifikuje się do pierwotnego leczenia chirurgicznego?
Każdy wynik raka endometrium powinien być omówiony ze specjalistą ginekologiem onkologiem. Obecnie pacjentka kwalifikowana jest indywidualnie do metody leczenia w zależności od typu raka.
Na czym polega leczenie chirurgiczne w raku endometrium?
Leczenie chirurgiczne raka endometrium powinno być przeprowadzone w ramach chirurgii małoinwazyjnej, czyli chirurgii robotycznej lub laparoskopii. Zakres operacji obejmuje wycięcie macicy z przydatkami, czyli jajnikami i jajowodami po obu stronach oraz wycięciem obustronnym węzłów wartowniczych. Są to pierwsze węzły chłonne na drodze spływu chłonki z okolicy guza nowotworowego.
W jakim przypadku można odstąpić od usunięcia węzłów chłonnych?
Węzły chłonne wartownicze, czyli zlokalizowane jako pierwsze na drodze spływu chłonki od guza nowotworowego, są usuwane, aby ocenić obecność w nich przerzutów choroby. Brak ognisk przerzutowych w węzłach wartowniczych oznacza, że choroba nie rozprzestrzeniła się drogą chłonną. Obecność przerzutów w węzłach chłonnych oznacza wyższy stopień zaawansowania choroby. Odstąpienie od usuwania węzłów chłonnych może spowodować „niedoszacowanie” stopnia zaawansowania choroby nowotworowej.
W jakich przypadkach raka trzonu macicy leczenie chirurgiczne nie jest stosowane?
Leczenie raka endometrium zależne jest od typu raka oraz od stanu klinicznego pacjentki. W sytuacji gdy ryzyko związane z przeprowadzeniem leczenia chirurgicznego dla pacjentki jest za wysokie, pozostają inne metody leczenia.
Jakie metody chirurgiczne są zalecane w raku endometrium i dlaczego?
Według zaleceń europejskich towarzystw ESGO/ESMO/ESTRO w przypadku raka endometrium zalecaną metodą operacyjną są techniki małoinwazyjne pod postacią chirurgii robotycznej oraz laparoskopii. Techniki te pozwalają na szybszą rekonwalescencję, pomimo radykalnej operacji jaka została przeprowadzona.
Czy operacja metodą chirurgii robotycznej ma przewagę nad operacją laparoskopową?
W przypadku chirurgii robotycznej ramiona robota, w których umieszczone są narzędzia są stabilniejsze niż ręce ludzkie. Dzięki temu utrzymanie tkanki i bezpieczeństwo wykonania procedury są w wyższym standardzie niż w przypadku klasycznej laparoskopii. Ponadto wizualizacja 3D, która dostępna jest dla chirurga siedzącego za konsolą chirurgiczną oraz większe powiększenie obrazu niż w laparoskopii pozwala na dotarcie do trudno dostępnych miejsc. A precyzja wykonania preparatyki tkanek możliwa jest dzięki końcówkom narzędzi poruszającym się jak nadgarstek we wszystkich płaszczyznach.
Czy to, że operacje coraz częściej przeprowadzane są metodą robotyczną, wpływa na przeżywalność pacjentek z rakiem endometrium?
Nowa wprowadzona przez Europejskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej klasyfikacja molekularna raka endometrium pozwoliła na indywidualne dobranie leczenia dla każdej pacjentki w zależności od zdiagnozowanego typu raka. Natomiast zastosowanie chirurgii robotycznej i jej małoinwazyjność umożliwiła poprawę jakości życia kobiet i szybszą rekonwalescencję w porównaniu do techniki klasycznej. Czas pobytu w szpitalu jest krótszy, ogranicza się do kilku dni, po czym pacjentka wraca do codziennego funkcjonowania, co korzystnie wpływa również na jej psychikę. Dzięki szybszej rehabilitacji włączenie leczenie uzupełniającego może odbyć się w krótszym czasie niż w przypadku pacjentek po chirurgii klasycznej.
Co może dyskwalifikować pacjentkę do operacji robotycznej i jaka jest alternatywa?
Do operacji robotycznej kwalifikuje ginekolog onkolog w zależności od typu raka endometrium oraz stanu klinicznego pacjentki. W sytuacji gdy pacjentka nie kwalifikuje się do leczenia operacyjnego, w zależności od typu raka indywidualnie dobierana jest inna forma leczenia, tzn. radioterapia, chemioterapia i/lub immunoterapia.
Co po operacji? W jakich przypadkach wdrażane jest leczenie uzupełniające?
Leczenie uzupełniające zależne jest od typu raka. Dlatego tak ważne jest zaplecze diagnostyczne ośrodka, w tym wykonanie badań molekularnych i genetycznych oceniających typ nowotworu. W zależności od występujących mutacji pacjentka może być skierowana na radioterapię, chemioterapię, immunoterapię lub pozostać tylko w obserwacji.
Dziękujemy za rozmowę.
________
W LUX MED Onkologia kompleksowo leczymy raka endometrium w ramach umów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Również operacja robotyczna raka endometrium jest w całości finansowana przez NFZ.
Więcej informacji na temat czynników ryzyka, objawów, diagnostyki i leczenia raka endometrium znajdziesz na stronie: Operacja raka trzonu macicy. W przypadku rozpoznania raka endometrium zapraszamy do kontaktu z Koordynatorką Leczenia Nowotworów Ginekologicznych pod numerem: 722 218 928 (dni robocze w godz. 8:00-15:00).
