Przejdź do treści strony

Zadzwoń: 22 430 87 00

Artykuł konsultowany medycznie

Spis treści

    Badania kliniczne leków przeciwnowotworowych to wieloletni i żmudny proces. Niewiele substancji leczniczych przechodzi badania przedkliniczne w laboratoriach oraz na zwierzętach i zostaje dopuszczonych do badań klinicznych na ludziach, ale te, których wyniki są obiecujące, dają nadzieję chorym.

    Badania kliniczne w onkologii to złożony temat. Dzięki pracy tysięcy naukowców onkologia mocno się rozwija, a pacjenci chorzy na raka zyskują szansę pokonania choroby. Samo poddanie substancji leczniczych testom jest jednak nie tylko niezwykle kosztowne, ale i bardzo żmudne. Proces badania i testowania leków trwa wiele lat, a statystycznie tylko jedna na tysiąc substancji zostaje dopuszczona do przeprowadzenia badań klinicznych na ludziach[1]. Dlaczego jest to tak trudne i jaką nadzieję niosą badania kliniczne pacjentom onkologicznym?

    Czym są badania kliniczne w onkologii?

    Badania kliniczne w onkologii dotyczą nie tylko testów substancji leczniczych (przede wszystkim związków chemicznych i białek projektowanych biotechnologicznie), ale i innowacyjnych procedur chirurgicznych, różnych strategii terapeutycznych oraz nowych sposobów zastosowania radioterapii. Oprócz tego naukowcy testują, jakie są możliwości zapobiegania i wczesnego wykrywania nowotworów. Dość świeżą dziedziną w onkologii jest etnofarmakologia, baza wiedzy, która wykorzystuje osiągnięcia medycyny ludów pierwotnych.

    Każde badania rozpoczynają się od wyizolowania substancji, która ma potencjał przeciwnowotworowy. Taka substancja zostaje poddana badaniom wstępnym, a następnie testom przedklinicznym w warunkach laboratoryjnych. Dopiero jeśli badania in vitro, a następnie badania na zwierzętach zakończą się sukcesem, mogą zostać skierowane do przeprowadzenia testów na ludziach. Tak długi i żmudny proces sprawia, że badania mogą trwać wiele miesięcy – nawet do kilkunastu lat.

    Rodzaje badań klinicznych w onkologii

    W onkologii wykonuje się kilka rodzajów badań klinicznych. To przede wszystkim badania:

    • pozwalające określić potencjał nowych substancji leczniczych w leczeniu chorób nowotworowych. Badania te przeprowadzane są na pacjentach z nowotworami, którzy mogą skorzystać z nowych, innowacyjnych metod leczenia;
    • profilaktyczne, w których biorą udział pacjenci, którzy nie chorują na nowotwór, ale znajdują się w grupie wysokiego ryzyka (np. są obciążeni wywiadem rodzinnym w pierwszej linii). Pacjenci ci albo decydują się na wykonywanie konkretnych działań (np. operacji profilaktycznej mastektomii lub przestrzegania zasad określonej diety), albo przyjmowanie określonych substancji (np. preparatów witaminowych[2]);
    • przesiewowe, których celem jest wczesne wykrycie choroby nowotworowej i znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy korzyści z badań diagnostycznych mogą przewyższać ewentualne szkody (np. fałszywie dodatni tj. mylny wynik, który wskazuje, że dana osoba ma raka, choć go nie ma, lub ewentualne krwawienia).

    4 fazy badań klinicznych w onkologii

     Badania leków dzielone są na 4 fazy:

    1. Pierwsza faza przeprowadzana jest na około 10 osobach i trwa krótko. Polega na ustaleniu bezpieczeństwa i dawkowania leków u poszczególnych osób, które biorą udział w kolejnych fazach.
    2. Druga faza sprawdza efekt terapeutyczny przyjmowanych leków – badacze próbują określić, czy przyjmowanie danej substancji przyniosło oczekiwane skutki.
    3. Trzecia faza trwa długo, nawet do kilku lat, a w jej trakcie wyciągane są ogólne wnioski na temat skuteczności leczenia na większej populacji pacjentów. Jeśli badania będą korzystne, lek może zostać wprowadzony na rynek.
    4. Czwarta faza trwa już po dopuszczeniu leku do obrotu i ma za zadanie kontrolować działanie leków przeciwnowotworowych i obserwować, czy nie wywołują one skutków niepożądanych.

    Czy badania kliniczne są bezpieczne?

    Zanim do badań klinicznych zostaną dopuszczeni ludzie, substancje muszą przejść szereg badań wstępnych i testów, o których pisaliśmy wyżej. To pozwala zmniejszyć ewentualne ryzyko dla pacjentów. Dodatkowo w czasie trwania testów pacjenci są cały czas monitorowani, a same badania nadzorowane za pomocą wielu przepisów i instytucji. Każdy pacjent podpisuje świadomą zgodę na udział w testach i w każdej chwili może się z nich wycofać[3].

    W Polsce badania kliniczne są bezpłatne, a pobieranie opłat od osób, które uczestniczą w testach, jest bezprawne. Z tego względu badania kliniczne mogą być szansą dla pacjentów onkologicznych na skorzystanie z innowacyjnych metod leczenia.

    Gdzie można dowiedzieć się o ewentualnych badaniach klinicznych?

    Aby wziąć udział w badaniach klinicznych, należy zgłosić się do swojego lekarza prowadzącego i zapytać go o możliwość udziału w badaniach klinicznych. Warto dowiedzieć się, czy mają one potencjał w przypadku leczenia konkretnego nowotworu oraz czy mogą zwiększyć szanse na wygranie z chorobą.

    W LUX MED Onkologia prowadzimy badania kliniczne. Jeśli nie leczysz się w LUX MED Onkologia, a chcesz wziąć udział w prowadzonym u nas badaniu, umów się na konsultację onkologiczną w naszej poradni onkologicznej. Zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub przez formularz kontaktowy (wybierz temat: Badania kliniczne).

    Bez badań klinicznych onkologia nie mogłaby się rozwijać. Testy i badania, którym poddają się ochotnicy, zwiększają szanse na odnalezienie substancji, która będzie miała wysoki potencjał leczniczy i umożliwi poprawę jakości oraz wydłużenie czasu trwania życia.

    [1]    https://www.zwrotnikraka.pl/category/baza-wiedzy/badania-kliniczne-lekow-onkologicznych/.

    [2]    https://www.cancer.gov/research/participate/clinical-trials/what-are-clinical-trials.

    [3]    https://www.cancer.gov/research/participate/clinical-trials/safety

    Close Menu