Biopsja fuzyjna prostaty to innowacyjna metoda ułatwiająca pobieranie materiału do badania mikroskopowego przy podejrzeniu zmian nowotworowych zlokalizowanych w gruczole krokowym. Tego typu biopsja jest korzystna dla pacjenta i umożliwia precyzyjniejszą diagnostykę nowotworów stercza. Wyjaśniamy, na czym polega badanie, jak się do niego przygotować, kto je wykonuje i jakiego rodzaju znieczulenie jest stosowane w jego trakcie.
Biopsje fuzyjne prostaty wykonujemy w Szpitalu św. Elżbiety. Jeśli jesteś zainteresowany badaniem w ramach NFZ, zapraszamy do nas ze skierowaniem do poradni urologicznej wystawionym przez lekarza NFZ (np. od lekarza POZ). Zadzwoń i umów się: 22 120 20 37. Więcej informacji: Biopsja fuzyjna prostaty
Na czym polega biopsja fuzyjna prostaty?
Biopsja fuzyjna prostaty, wykorzystuje wieloparametryczny rezonans magnetyczny (mpMR) celem zlokalizowania podejrzanych zmian w sterczu. Biopsja fuzyjna stanowi połączenie rezonansu magnetycznego i USG, dzięki czemu uzyskuje się szczegółowy obraz w 3D [1]. Dzięki temu badaniu można dokładniej wyznaczyć podejrzane miejsce, gdzie ma być wprowadzona igła biopsyjna w celu pobrania próbki chorobowo zmienionej tkanki do badania histopatologicznego. Szczegółowy obraz uzyskiwany podczas biopsji fuzyjnej prostaty jest także pomocna w odnajdywaniu komórek rakowych w obrębie gruczołu krokowego, które w innych badaniach mogłyby pozostać niedostrzeżone [1]. Wykrywa raka prostaty we wczesnym stadium, kiedy rokowania są lepsze niż przy bardziej zaawansowanej chorobie. To badanie, podobnie jak biopsję klasyczną, wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, pacjentowi podaje się również leki uspokajające.
Biopsja fuzyjna prostaty w odróżnieniu od biopsji klasyczna, wykonana z dostępu przekroczonego. Sonda USG jedynie wspomaga namierzenie miejsc z którego ma być pobrany wycinek i pobiera go za pomocą zintegrowanej głowicy.
Badanie trwa około 30 minut.
Kiedy wykonuje się biopsję fuzyjną prostaty?
Biopsję prostaty wykonuje się przy podejrzeniu raka gruczołu krokowego, który jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u mężczyzn. Jest to podstawowe i w zasadzie jedyne badanie umożliwiające potwierdzenie lub wykluczenie zmian nowotworowych zlokalizowanych w sterczu. Biopsja fuzyjna prostaty jako metoda diagnozowania raka gruczołu krokowego jest od 2019 roku rekomendowana przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne przy zabiegu pobrania tkanek stercza z uwagi na to, że pozwala na precyzyjniejsze wprowadzenie igły biopsyjnej oraz wykrycie nawet niewielkich zmian nowotworowych. Na podstawie wyników badania podejmowana jest decyzja o leczeniu, dlatego tak ważne jest, by uzyskany obraz był jak najdokładniejszy, tak by niczego nie przeoczyć i pobrać właściwy fragment tkanki do badania histopatologicznego.
Czym biopsja fuzyjna prostaty różni się od biopsji tradycyjnej?
Tradycyjna biopsja prostaty polega na wprowadzeniu igły biopsyjnej do wnętrza prostaty i pobraniu materiału do badania mikroskopowego w sposób randomowy, podczas przezodbytniczego badania USG. Tego rodzaju biopsja wiąże się z wysokim prawdopodobieństwem przeoczenia zmian nowotworowych, ponieważ wycinki tkanki z gruczołu krokowego są pobierane z różnych miejsc stercza na chybił trafił. Szansa, że obecne w prostacie komórki nowotworowe nie zostaną uwidocznione w badaniu mikroskopowym, jest zatem spora; może też nie zostać prawidłowo oceniony stopień ich złośliwości.
Dostęp przezodbytniczy biopsji wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań septycznych.
Biopsje prostaty wspomagane fuzją obrazów multiparametrycznego rezonansu magnetycznego (biopsja fuzyjna) łączą zalety USG i MR (rezonansu magnetycznego) i pozwalają na celowane pobranie materiału do dalszych badań. Samo pobranie wycinka tkanki pozostaje bez zmian – wykonuje się je w znieczuleniu miejscowym.
Dlaczego biopsja fuzyjna prostaty jest lepsza dla pacjenta?
Biopsja fuzyjna ma tę przewagę nad biopsją klasyczną, że znacznie zwiększa szansę na znalezienie ognisk nowotworowych w gruczole krokowym, więc dostarcza bardziej wiarygodnej oceny stanu prostaty.
Wykonuje się ją przy zarówno w trakcie pierwszorazowej biopsji, gdy lekarz podejrzewa u pacjenta nowotwór prostaty, jak również u tych, u których obraną metodą leczenia jest aktywna obserwacja. Skierowanie na biopsję fuzyjną przy podejrzeniu raka prostaty i pierwszej biopsji jest zdecydowanie korzystniejsze dla pacjenta, ponieważ ogranicza liczbę zabiegów mających na celu pobranie materiału do badań histopatologicznych – należy pamiętać, że biopsja zawsze wiąże się z ryzykiem i niedogodnościami dla pacjenta. To też sposób na postawienie dokładniejszej diagnozy niż biopsja klasyczna.
Kto wykonuje biopsję fuzyjną?
Biopsję fuzyjną prostaty wykonuje lekarz urolog specjalizujący się w diagnostyce raka prostaty. W trakcie badania widzi on wnętrze gruczołu krokowego na ekranie monitora i jest w stanie wykryć widoczne zmiany w czasie rzeczywistym. Pobiera też materiał do badania z miejsca, które wydaje się kluczowe dla precyzyjnej diagnostyki. Badania mikroskopowe pobranej próbki są przeprowadzane w laboratorium specjalizującym się w histopatologii.
Jak przygotować się do badania biopsji fuzyjnej prostaty?
Biopsja prostaty, także biopsja fuzyjna, to badanie inwazyjne, do którego należy się przygotować i omówić z lekarzem urologiem kwestie takie jak: przyjmowanie leków, ewentualne alergie oraz sposób postępowania po zabiegu [2].
Przed badaniem pacjentowi podawany jest lek antybakteryjny (antybiotyk), który ogranicza ryzyko zakażenia. Jeśli pacjent przyjmuje leki przeciwzakrzepowe należy zaprzestać ich przyjmowanie co najmniej 48 godz przed planowanym zabiegiem. O wszystkich przyjmowanych lekach należy poinformować lekarza urologa, który podejmie decyzję o ewentualnym odstawieniu lub zmianach dawkowania. Przed zabiegiem pacjent może zjeść lekki posiłek, jednak w niektórych przypadkach pacjent powinien zgłosić się biopsję prostaty na czczo [2] – decyduje o tym lekarz. Przy biopsji przezkroczowej konieczne jest ogolenie w dniu zabiegu okolic krocza. Biopsja prostaty (klasyczna i fuzyjna) wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym, dlatego nie ma potrzeby przyjmowania dodatkowo leków przeciwbólowych.
Jak postępować po biopsji fuzyjnej prostaty?
Po zabiegu pacjent powinien pozostawać pod obserwacją aż do momentu całkowitego ustąpienia znieczulenia. Jeśli nie ma żadnych powikłań, pacjent może wrócić do domu. Lekarz zwykle zaleca stosować leki przeciwbólowe z paracetamolem dostępne bez recepty [2]. Wskazane są zimne okłady na okolice gruczołu krokowego. Jeśli pacjent odczuwa dolegliwości bólowe, powinien zrezygnować na kilka tygodni z aktywności powodujących ucisk krocza (jazda na rowerze, konno, na motocyklu) [2].
Przez jakiś czas po zabiegu możliwa jest obecność krwi w moczu i nasieniu oraz krwawienie z odbytnicy – nie jest to powód do niepokoju, o ile ilość krwi jest niewielka, a jej wypływ mija po około czterech tygodniach. Jeśli jednak występuje nasilone krwawienie, pacjent odczuwa silne dolegliwości bólowe lub/i ma problemy z oddawaniem moczu, powinien zgłosić się do lekarza. Jednym z możliwych powikłań biopsji prostaty jest zakażenie, dlatego sygnałem alarmowym jest ból i pieczenie podczas oddawania moczu oraz gorączka. W większości przypadków rekonwalescencja po badaniu przebiega bez powikłań i pacjent w krótkim czasie może powrócić do zwykłych aktywności.
